Symbizon project Aeres Hogeschool Dronten

Onderzoek naar zonnepanelen in combinatie met strokenteelt

Date

Om de klimaatdoelstellingen te halen is grootschalige inzet van duurzame energie nodig. Een interessante vraag hierbij is of je ook zonnepanelen kunt plaatsen op grond waar biologisch voedsel wordt geproduceerd. Om daar onderzoek naar te doen start in Almere het pilotproject Symbizon. De deelnemende partijen zijn onder meer Vattenfall, TNO en Aeres Hogeschool.

Symbizon is de naam van het zonnepark dat energiebedrijf Vattenfall gaat aanleggen aan de Kievitsweg in Almere (zie foto onder). Hier ligt, ingeklemd tussen de snelwegen A6 en A27, een stuk grond van zo’n vijf hectare dat beschikbaar is gesteld door het Rijksvastgoedbedrijf. De aanleg van het zonnepark begint in mei en duurt tot de zomer. In het zonnepark wisselen rijen zonnepanelen en strokenteelt met gewassen en kruiden elkaar af. Door deze opstelling is het aantal gebruikte zonnepanelen per hectare minder dan gebruikelijk. Om toch voldoende energieopbrengst te krijgen, wordt gebruikgemaakt van dubbelzijdige zonnepanelen. Deze panelen vangen ook het gereflecteerde licht van de bodem, de gewassen en de naastgelegen rijen op. De panelen zijn inklapbaar en draaien mee met de zon.

Symbizon project Aeres Hogeschool Dronten  Symbizon project Aeres Hogeschool Dronten

Toekomst van de landbouw

Binnen Aeres Hogeschool verkent Corné Kocks (lector Precisielandbouw/Smart Farming) al langere tijd de mogelijkheden van zonnepanelen in agrarische bedrijfstoepassingen. “Aeres Hogeschool participeert in duurzame energiewinningstrajecten, bijvoorbeeld op het gebied van zonne-energie en waterstof. Op deze manier kunnen we ons een goed beeld vormen van de technologieën die van belang zijn voor de toekomst van de landbouw. De kennis die we hiermee opdoen, speelt een belangrijke rol in ons onderzoek en onderwijs en stelt ons in staat de groene veranderaars van de toekomst op te leiden.”

Goede klik

De deelname aan Symbizon vloeit voort uit een gesprek over zonnepanelen dat Corné en onze bestuursvoorzitter Bastiaan Pellikaan eerder hadden met de gemeente Dronten. Bij dit gesprek zat ook een vertegenwoordiger van Vattenfall. Dat klikte zo goed dat het energiebedrijf de hogeschool uitnodigde mee te doen aan het pilotproject.

Onderzoeksvraagstukken

De deelname bestaat eruit dat Aeres Hogeschool een aantal onderzoeksvraagstukken aandraagt voor het pilotproject. Deze vraagstukken hebben betrekking op ondernemerschap, biodiversiteit en maatschappelijk draagvlak. Welk type ondernemerschap leent zich bijvoorbeeld voor meervoudig landgebruik? Eenmaal geplaatste zonnepanelen ga je doorgaans niet snel verplaatsen. Dit betekent dus iets voor de te verbouwen gewassen en vruchtwisselingen. En wat is eigenlijk het risico op schade als je met een (zelfrijdende) trekker op de zonneweide werkt? Allemaal praktische en economische vragen waar energiebewuste agrariërs graag een antwoord op willen.

Het effect van de zonneweide op de bodem is een ander belangrijk aspect dat de hogeschool gaat onderzoeken. Neemt de biodiversiteit toe of af bij efficiënt landgebruik? En hoe ga je om met irrigatie op een zonneweide? In de maatschappij zijn discussies gaande over grote zonneweides op landbouwakkers. 

We zijn benieuwd hoe consumenten aankijken tegen kleinere of mobiele zonneweides. Ik weet dat Aeres Farms geïnteresseerd is in mobiele zonneweides die je kunt verplaatsen achter een trekker. Mogelijk bestaat er voor dit soort kleinschaliger initiatieven meer draagvlak in onze samenleving. Daar gaan we onderzoek naar doen. Verder ben ik ook geïnteresseerd naar het totale beeld van de maatschappij en van de landbouwsector.

Corné Kocks, Lector Precisielandbouw / Smart Farming

Corné Kocks

Studenten haken aan

Voor Symbizon werkt Corné binnen de hogeschool samen met Jolien Lelivelt (docent Agrarisch Bodem- en Waterbeheer), Kees Westerdijk (onderzoeker en hogeschooldocent Gezonde Gewassen en Precisielandbouw) en Ron Methorst (lector Omgevingsinclusief ondernemen). Aansluitend aan de verkenningsfase is het de bedoeling dat studenten ook gaan aanhaken bij het pilotproject. Naar verwachting zijn de onderzoeksresultaten medio 2023 bekend.

Nationaal Consortium Zon in Landschap

Symbizon is een idee van het Nationaal Consortium Zon in Landschap. Dit consortium brengt sinds 2018 partijen bijeen die zich bezighouden met zon in landschap. Je kunt hierbij denken aan wetenschappers, projectontwikkelaars, financiële dienstverleners, ontwerpers, adviseurs, kennisinstellingen en overheid. Naast Aeres Hogeschool, Vattenfall en TNO werken ook Rijksvastgoedbedrijf (RVB), ERF en Hemus mee aan Symbizon, dat is mogelijk gemaakt met Topsector Energiesubsidie van het Ministerie van Economische Zaken.