Eikenprocessierups

Ecologisch Wijs: Insecten & Maatschappij

Sinds 1 mei 2020 is Dr. Jetske de Boer aangesteld als lector bij Aeres Hogeschool Wageningen. Veranderd landgebruik en klimaatverandering zetten de natuur onder druk en leiden steeds vaker tot maatschappelijke vraagstukken die om duurzame oplossingen vragen. Antwoorden liggen vaak in de natuur om ons heen, maar de vraag is hoe we die vinden terwijl de natuur door ons onder druk wordt gezet. Het lectoraat ‘Ecologische Wijs: Insecten & Maatschappij’ maakt via ecologisch en praktisch onderzoek aan insecten verbanden inzichtelijk tussen organismen en hun omgeving, en tussen mens, omgeving en natuur.

Verbinding met het Nederlands Instituut voor Ecologie

Via de L.INT-regeling van regieorgaan SIA (NWO) verbindt Jetske de Boer AHW met een instituut, in dit geval het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW), dat naast Aeres Hogeschool Wageningen (AHW) gevestigd is. Het lectoraat verbindt daarmee de educatieve kracht van AHW met natuurwetenschappelijke onderzoek van het NIOO-KNAW. Deze verbinding zorgt voor synergie die nodig is om vooruitgang te boeken bij de transitie naar een maatschappij die duurzaam met natuur kan samenwerken. Het voordeel van de samenwerking is tweeledig: onderwijs van AHW-studenten en hun toekomstige leerlingen in groen (V)MBO wordt verrijkt met het denken in verbanden en systemen terwijl fundamenteel onderzoek van het NIOO-KNAW sneller kan inspelen op praktijkvragen.

Onderzoekslijn

Speerpunt van het lectoraat is het versterken van kennis over en bewustzijn van biodiversiteit, dat in de kern zit van duurzaamheid. Hierbij zijn twee routes naar biodiversiteitsherstel van belang: direct herstel via inrichtings- of beheersmaatregelen, en indirect via het herstellen van de verbinding tussen mens en natuur. Het lectoraat neemt insecten vaak als uitgangspunt omdat ze het grootste deel van de Nederlandse biodiversiteit omvatten, vanwege hun relatie met de omgeving en andere organismen, en omdat ze cruciale ecosysteemdiensten vervullen. De onderzoekslijnen van het lectoraat zijn:

  • Herstel van (insecten)biodiversiteit. We werken aan dit thema in verschillende omgevingen, onder andere in de landbouw via natuurinclusieve en regeneratieve maatregelen, op schoolterreinen via rewilding, en in de stedelijke omgeving via het concept Stadsoase dat we samen met Nature Nomads ontwikkelden. We koppelen de ecologie van herstel van biodiversiteit aan het sociale systeem en processen.
  • Biodiversiteit en systeemdenken in beroepsonderwijs. We onderzoeken hoe biodiversiteit als thema en concrete insteek voor systeemdenken breed in het beroepsonderwijs onder de aandacht gebracht kan worden. Dit doen we onder andere door gebruik te maken van de principes van leren voor duurzame ontwikkeling en regioleren. We onderzoeken ook hoe we biodiversiteit kunnen gebruiken als concreet startpunt om de Whole School Approach to Sustainability verder te ontwikkelen.
  • Leren en ontwikkelen met betrekking tot duurzaamheidstransities. Ook buiten het formele onderwijs zijn veel actoren betrokken bij biodiversiteitsherstel in hun eigen praktijk. Het lectoraat onderzoekt bijvoorbeeld hoe professionals met en van elkaar leren en samenwerken om de transitie in de agrarische sector te versnellen.

Projecten en netwerken

Enkele voorbeelden van projecten waarbij het lectoraat in de afgelopen jaren betrokken is geweest of binnenkort in gaat participeren:

Lesmateriaal Rewilding

Vanuit het lectoraat is lesmateriaal over biodiversiteitsherstel op schoolterreinen ontwikkeld voor vmbo onder- en bovenbouw. Het materiaal is direct bruikbaar en bevordert onderzoekend leren, kritisch denken en is geschreven vanuit de Whole School Approach. De lessen vinden deels binnen, maar ook buiten plaats. Het betreft levensechte opdrachten, aangezien de resultaten verkregen vanuit de monitoring (bovenbouw) daadwerkelijk gebruikt wordt voor onderzoek. Het materiaal is vrij beschikbaar.

Voor de onderbouw

Voor de bovenbouw

De lector

Jetske de Boer is al 20 jaar actief als entomoloog in academisch onderzoek en streeft daarbij naar een verbinding met vragen uit de praktijk.

Onderzoekers

Meer lezen