Steden stellen nu ambities om klimaatverandering tegen te gaan door CO2-emissies te verminderen en langdurig op te slaan in houtbouw en gebruik van andere natuurvriendelijke materialen. Steden worden ook klimaatadaptief gemaakt met meer groen en regenwateropvang te vergroten. Bewoners worden meer en meer meegenomen in klimaatadaptatieprojecten om het bewustzijn rondom ons veranderende klimaat te vergroten voor meer impact. Biodiversiteitsversterkende maatregelen worden hier vaak nog niet in meegenomen. Biodiversiteit is niet alleen belangrijk voor de natuur zelf. Het zorgt ook voor een fijne en gezonde leefomgeving voor de bewoners. Biodiversiteit vormt een belangrijk fundament om ecosystemen in de stad weerbaarder te maken. Door de soortenrijkdom te vergroten wordt het ecosysteem minder kwetsbaar voor langdurige droge periodes, ziektes en plagen.
Breed gedragen natuurbeleid ontbreekt
De aanpak van de stikstofcrises om kwetsbare natuur te beschermen staat hoog op de agenda van het kabinet. In Nederland is de biodiversiteitschade door de samenleving alleen al 40 miljard euro becijferde ABN AMRO recentelijk en daarmee vraagt natuurherstel om meer dan alleen het reduceren van vervuiling. Natuur verankeren in onze samenleving begint bij het dichter bij de mensen te brengen en die leven grotendeels in de stad. Tezamen met de woningbouwopgave van 900.000 woningen tot 2030 vraagt het om een breed gedragen natuurbeleid.
Testen, monitoren en leren voor impact
In het project werken 16 partners en staat het versterken van de biodiversiteit in steden centraal opweg naar een natuur inclusieve samenleving. Met Dordrecht als lead partner gaan steden uit Nederland, Duitsland, Scandinavië, België, Frankrijk met toonaangevende kennisinstituten en maatschappelijke organisaties experimenteren met biodiversiteitsherstellende maatregelen. Komende vier jaar voert het consortium in steden als Hamburg, Lille, Aarhus en Vaxjo pilots uit gericht op het verbeteren van biodiversiteit, het betrekken van burgers bij natuurontwikkeling en het verankeren ervan op tal van beleidsterreinen. In co-design worden nature-based solutions met de laatste methodieken getest op sociale en ecologische impact.
Waarden van natuuroplossingen
Gideon Spanjar, Lector Innovatie & Groenstedelijke Ruimte leidt het project binnen Aeres en vertelt: 'de afgelopen jaren is al veel praktische kennis ontwikkeld in onze voorgaande projecten zoals Rewilding Stepping Stones en in het lopende project Natuurinclusieve Gebiedsontwikkeling waarbij we kijken hoe het realiseren van inheems groen in de schil van gebouwen en aangrenzende buitenruimten kan aansluiten op het onderliggend ecosysteem en belevingswaarde in zich heeft voor de gebruiker. Met deze Europese samenwerking gaan we uiteenlopende sociaalecologische maatregelen in stedelijke gebieden monitoren. Ook kijken we hoe biodiversiteitsactieplannen gemoderniseerd kunnen worden om die breder te kunnen inzetten.' Spanjar verduidelijkt: 'Het is belangrijk dat we inzicht krijgen in de waaier van waarden die nature-based solutions voor stedelingen kan opleveren'. Waarom is dit precies nodig? 'Het inrichten van de stad als habitat voor mens, plant en dier vraagt komende decennia om forse investeringen. De reguliere stadsecologie budgetten alleen zijn verre van toereikend. Natuuroplossingen leveren bijvoorbeeld belangrijke klimaatadaptatiewaarde en hebben ook een positief effect op de woningwaarde' vertelt Spanjar. 'Een biodiverse stad komt de gezondheid en welzijn van stedelingen ten goede op zoveel verschillende manieren en inzicht in die relaties kan deuren openen tot financiële middelen op andere (beleids)terreinen', zegt Gideon. Aeres gaat met het consortium aan de slag om dit inzicht op te bouwen door onder andere het ontwikkelen van een ecosysteem diensten assessment.
Het consortium
8 steden: Dordrecht (NL), Aarhus (DK), Bremen (DE), Vaxjo (SE), Lille (FR), Hamburg (DE), Bergen (NO) en Brest (FR)
3 kenninstellingen: Aeres (NL), Universiteit van Aarhus (DK), Universiteit van Bremen (DE)
3 kennis en netwerk partners: International Union for Conservation of Nature (BE), Vlaamse Milieu Maatschappij (BE), en Open Kaart (NL)
2 lokale (milieu) Ngo’s: Bremer Umwelt Beratung (DE) en Vogelnest (NL)
Financiering
Het project Biodiverse Cities wordt medegefinancierd door het Interreg North Sea Region subsidieprogramma. De subsidie bestaat uit een bedrag van in totaal €5,7 miljoen voor deelnemende partijen. Het project is gestart in de herfst van 2022 en loopt tot en met 2026.
Contact: Gideon Spanjar, g.spanjar@aeres.nl