In een natuurinclusieve samenleving wordt natuur actief geïntegreerd in alle aspecten van het leven. Dat vraagt een andere manier van werken, denken en leven. Ook een andere manier van leren is cruciaal om deze natuurinclusieve, duurzame toekomst werkelijk te kunnen creëren. Leren voor een natuurinclusieve samenleving is belangrijk voor iedereen: leerlingen, studenten, docenten, burgers en professionals.
We staan voor de uitdaging te onderzoeken op welke manier dit het best kan worden vormgegeven. Het onderzoek van het lectoraat richt zich daarom in specifieke contexten, in het onderwijs en de beroepspraktijk, op de vraag welke leerprocessen, didactische principes en onderwijsontwerpen kunnen bijdragen aan leren voor een natuurinclusieve samenleving.
Voor de entomoleek: het verschil tussen een juffer en een libelle is mooi te zien als de dieren ergens stil zitten. De juffer houdt haar vleugels dan in de richting van het lichaam en soms een beetje opgericht, terwijl de libelle haar vleugels plat en breeduit houdt, in een rechte hoek te opzichte van het lichaam. Juffers zijn bovendien minder zwaarlijvig dan libellen. Let maar eens op.
Lees meerLENS is een mooi acroniem voor het Lectoraat ‘Leren voor een natuurinclusieve samenleving’ omdat het in de transitie naar een natuurinclusieve samenleving nodig is om door een andere bril te leren kijken, door de lens van duurzaamheid en ecologisch bewustzijn. Het is nodig om een breder perspectief te leren ontwikkelen, dat rekening houdt met zowel de menselijke samenleving als de natuur. Bovendien is het essentieel om van perspectief te leren wisselen, om samen weerbarstige problemen op te kunnen lossen. Het gaat om in en uit kunnen zoomen rond vraagstukken; de ene keer de hele complexiteit overzien, de volgende keer in hele kleine stapjes het verschil maken. Ook gaat het om patronen herkennen en doorbreken, zowel individueel als collectief, zowel in samenwerkingen als op systeemniveau. Niet lineair denken en werken, maar circulair. Niet alleen vanuit de groene vakinhoud, maar juist ook in processen van leren, ontwikkelen en innoveren.
Lectoraat LENS doet praktijkgericht onderzoek naar leren voor een natuurinclusieve samenleving. De duurzaamheidscompetenties geven richting aan het onderzoek, waarbij het ontwikkelen van onderzoekend vermogen, waardenvorming en emotie speciale aandacht krijgen. Een tweede pijler van het onderzoek bestaat uit het ontwikkelen van de verbinding tussen mens en natuur via buiten leren. Systeemdenken is in ons onderzoek cruciaal om vraagstukken ten aanzien van leren voor een natuurinclusieve samenleving integraal te adresseren. Dit doen we door een sociaal-ecologische benadering te verrijken met onderwijskundige expertise.
Enkele voorbeelden van projecten waarbij het lectoraat in de afgelopen jaren betrokken is geweest of binnenkort in gaat participeren:
Vanuit het lectoraat is lesmateriaal over biodiversiteitsherstel op schoolterreinen ontwikkeld voor vmbo onder- en bovenbouw. Het materiaal is direct bruikbaar en bevordert onderzoekend leren, kritisch denken en is geschreven vanuit de Whole School Approach. De lessen vinden deels binnen, maar ook buiten plaats. Het betreft levensechte opdrachten, aangezien de resultaten verkregen vanuit de monitoring (bovenbouw) daadwerkelijk gebruikt wordt voor onderzoek. Het materiaal is vrij beschikbaar.
Jetske de Boer is al 20 jaar actief als entomoloog in academisch onderzoek en streeft daarbij naar een verbinding met vragen uit de praktijk.
