De afgelopen tien jaar heeft precisielandbouw een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Robotica speelt daarin een steeds belangrijkere rol. In Nederland rijden inmiddels diverse agrarische robots rond, zoals de spotsprayer die plant-gericht gewasbescherming toepast. Ook de autonome onkruidwieder staat op het punt om breed ingezet te worden op boerenbedrijven.
Ons lectoraat draagt actief bij aan deze innovaties. We krijgen vragen over de ontwikkeling van specifieke toepassingen, het ontwerpen van algoritmes en de afstemming op verschillende grondsoorten en bedrijfsgroottes. Daarnaast is er toenemende belangstelling voor verdienmodellen en arbeidsbesparing.
We zien vooral een groeiende behoefte aan het verminderen van chemisch middelengebruik. Precisietechnologie en robotica blijken hierin een sleuteltechnologie te zijn om verdere verduurzaming van de sector mogelijk te maken. Denk aan zelfrijdende trekkers, elektrische voertuigen, en autonome wieders en precisiezaaimachines. Toch blijven er uitdagingen bestaan, vooral in de koppeling tussen werkende machines en bruikbare data. De hardware functioneert, de data is beschikbaar, maar de integratie tussen beide systemen blijkt vaak complex. Dit brengt ons bij onze tweede pijler.
2. Digitalisering en datamanagement
Sinds begin 2024 zetten we actief in op data-gedreven bedrijfsvoering. Waar eerder de nadruk lag op operationele toepassingen zoals rechtrijden, variabel doseren van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen en monitoring van bodem, gewas en opbrengsten, verschuift de aandacht nu naar strategisch datagebruik. Denk aan het maken van onderbouwde keuzes, kennisontwikkeling en het kunnen verantwoorden van milieuprestaties. Op nationaal niveau is er beweging richting bedrijfsgerichte doelsturing waarbij een integrale set van KPI’s over duurzaam produceren een rol spelen. Internationaal speelt wetgeving zoals de CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), waarbij bedrijven in de voedselketen duurzaamheid moeten aantonen.
Het lectoraat wil agrarische ondernemers helpen hun ‘data-positie’ in de keten te versterken. Boeren moeten grip krijgen op data van en over hun bedrijven en deze kunnen inzetten voor hun bedrijfsvoering en rapportages. We werken daarom aan organisatievraagstukken, technische oplossingen, praktische toepassingen en rendabele verdienmodellen. Digitalisering moet niet als bedreiging worden gezien, maar als kans. De implementatie van de Gedragscode Datagebruik Agrifood en de ontwikkeling van de Boerendataruimte zijn hierin essentieel. Zo worden deze dataruimtes hubs in het data-ecosysteem Agrifood. Ons lectoraat fungeert als brug tussen theorie en praktijk — en die praktijk is breed: van ontwikkelaars van digitale tools tot adviesbedrijven, afnemers, overheden en de boeren zelf.
3. Emissiereductie en energietransities
Een van de grote opgaven in de landbouw is het terugdringen van emissies en het realiseren van integrale verduurzaming. Steeds vaker worden we gevraagd mee te denken over hoe precisielandbouw en sleuteltechnologieën kunnen bijdragen aan het sluiten van kringlopen en het beschermen van onze leefomgeving.
We zien veel interesse in het combineren van precisielandbouw met technieken voor het verwerken van meststromen, het terugwinnen van waardevolle nutriënten, en het produceren van duurzaam biogas of groengas. Zo kunnen onze landbouwrobots en trekkers uiteindelijk energie-neutraal opereren.
Impact
Sinds acht jaar zijn we actief lid van de Commissie Dierlijke Meststoffen. Vanuit het lectoraat werken we aan vernieuwende landbouwconcepten waarin precisietechnologie, digitalisering, robotica, emissiereductie en de energietransitie samenkomen.
Onze producten zijn bijdragen presentaties, publicaties, inbreng in beleidsontwikkeling, adviesorganen en projecten (inter)nationaal. Afgelopen jaren hebben we aan de basis gestaan van de nieuwe opleiding AgroTechnologisch Engineer in Dronten, de Lerende Werkplaats met Mbo Emmeloord en de goedkeuring van het internationale project Techcoach.